Verwaarloos het verwaarloosde niet

Ethiopië kampt wereldwijd met de op twee na grootste problematiek wat verwaarloosde tropische ziekten betreft. Naar aanleiding van de oproep van internationale deskundigen en het NTD-taskforce in Ethiopië, lanceerden het ITG, het WHOꟷTDR (Programma voor Onderzoek en Opleiding op het gebied van Tropische Ziekten van de Wereldgezondheidsorganisatie) en de Universiteit van Gondar (partnerinstelling) in 2018 met succes het Structured Operational Research and Training Initiative (SORT IT) rond NTD's in Ethiopië. Eind augustus 2022 voltooide een tweede reeks studenten het SORT IT-programma. Het project is gestoeld op de samenwerking tussen Noord en Zuid en zet in op capaciteitsversterking van onderzoek en kennisbeheer, om zo verbeteringen binnen NTD-interventies te kunnen realiseren.

“17 van de 20 ziekten die als NTD's worden geclassificeerd, komen in Ethiopië voor. SORT IT helpt landen om operationeel onderzoek te verrichten dat in lijn ligt met hun specifieke prioriteiten. Na twee volledig afgeronde programma’s hebben we een groep jonge onderzoekers die ingezet kunnen worden om operationeel onderzoek naar NTD's te verrichten, bewijsmateriaal aan beleidsmakers te leveren, en de beleidsmatige en praktische omkadering van het programma te verbeteren," zegt prof. Johan Van Griensven, deskundige bij het ITG op het vlak van NTD's en ... in de SORT IT-mentorcursus.

In 2018 organiseerde het ITG de eerste cyclus van het SORT IT-programma in Gondar. Twaalf mensen namen toen deel. Elke cyclus bestaat uit drie modules, waarin deelnemers begeleid worden om het traject van onderzoeksprotocol naar gepubliceerde resultaten met succes af te leggen. Dankzij het programma konden medewerkers van alle geledingen binnen het Ethiopische gezondheidsministerie en lokale ngo's de nodige praktische competenties ontwikkelen om onderzoek uit te voeren en te publiceren en, op basis van hun wetenschappelijke bevindingen, beslissingen te nemen. De deelnemers werkten voor hun eerstvolgende workshop in Gondar (maart 2019) tevens mee aan 14 3 verschillende studieprotocollen, die in 2020 in een speciale bijlage van het Journal of Infections in Developing Countries (JIDC) werden gepubliceerd.

Samson Tekalign is arts in Ethiopië en een van de deelnemers die in 2019 de eerste cyclus van het programma heeft afgerond: "Dankzij SORT IT beschik ik over uitgebreide, diepgaande en op maat toepasbare competenties en kennis van volksgezondheid. Het initiatief demystificeert de gangbare principes van operationeel onderzoek, stimuleert het kritisch denken en probleemoplossend vermogen, en maakte me bewust van het belang om mondiaal te denken en lokaal te handelen."

In 2022, tijdens de tweede cyclus van SORT IT, werden aan het Ethiopisch Instituut voor Volksgezondheid (EPHI) in Addis Abeba tien studies rond NTD's afgerond, die hoofdzakelijk betrekking hadden op prioritaire NTD's zoals lepra, trachoom, rabiës, dracunculiasis, leishmaniasis, onchocerciase, schurft, mycetoma en slangenbeten. De studies verscheen eveneens in een speciale bijlage van het JIDC.

Het initiatief werd opgezet in het kader van het WHOꟷTDR en verenigt meer dan 25 nationale en internationale instellingen. Het programma is onderdeel van de strategie van de WGO om NTD's tegen 2030 wereldwijd te elimineren. Dankzij dergelijke initiatieven blijven NTD's onder de aandacht en krijgen de inspanningen voor de eliminatie van NTD's tegen 2030 een extra duwtje in de rug.