Oproep aan alle burgers: speur opnieuw mee naar tijgermuggen

Sciensano en het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen verklaren het muggenseizoen voor geopend. Dit jaar rekenen ze opnieuw op de hulp van de bevolking om mee uit te kijken voor de Aziatische tijgermug (Aedes albopictus). De bijdrage van burgers maakt echt het verschil. Vorig jaar leverden meldingen via www.MuggenSurveillance.be maar liefst 9 nieuwe vindplaatsen op. Dit is een teken dat de exotische steekmuggensoort in opmars is. 

Met het MEMO+ project (Monitoring van Exotische Steekmuggen in België) volgen Sciensano en het ITG sinds 2021 de aanwezigheid van exotische steekmuggen in België nauwgezet op. Het project monitort onder andere 8 snelwegparkings waar tijgermuggen via personenwagens en vrachtverkeer ons land kunnen binnenkomen. Om nog meer zicht te krijgen op de verspreiding van de tijgermug, lanceerden ze het participatieplatform www.MuggenSurveillance.be. Zoektochten door onderzoekers in het veld in combinatie met de meldingen van burgers op het participatieplatform, leidde in 2022 tot de vondst van de tijgermug op 12 verschillende locaties, waarvan 3 dankzij actieve en 9 dankzij passieve monitoring. Dit was veel meer dan verwacht. 

Sciensano-onderzoeker Marie Hermy: “De resultaten van het vorige seizoen maken duidelijk dat de hulp die we van de bevolking krijgen bij het opsporen van tijgermuggen een noodzakelijke aanvulling vormt op de actieve monitoring van plaatsen waar de steekmug ons land binnenkomt. Daarom roepen we iedereen op om ook dit jaar, vanaf mei tot eind oktober, de ogen open en de camera in de aanslag te houden.”

Alle ogen op de tijgermug

Mensen die denken de kleine zwart-wit gestreepte tijgermug te herkennen, kunnen best een foto nemen, surfen naar www.MuggenSurveillance.be, enkele eenvoudige identificatiestappen doorlopen en vervolgens de foto opladen. Op de website staat meer informatie over de kenmerken, broedplaatsen en het bijtgedrag van de tijgermug. Je kan er ook informatie terugvinden over de ziekteverwekkers die de tijgermug kan overdragen en tips om de ontwikkeling van broedplaatsen en muggenbeten te voorkomen. Tot slot is er ook een kaart met de resultaten van de meldingen. 

Waarom zoeken we naar de tijgermug? 

De tijgermug veroorzaakt overdag veel last door zijn agressieve bijtgedrag. Bovendien kan deze steekmug na het bijten van een besmet persoon, het dengue-, chikungunya-, en zikavirus overbrengen. Het is daarom belangrijk om een goed zicht te hebben op de introductie en aanwezigheid van de steekmuggensoort in ons land. Een ziek persoon én een tijgermug vormen een gevaarlijke cocktail voor de volksgezondheid. 

“De monitoring van exotische steekmuggen is van cruciaal belang. Als we op tijd in kaart brengen waar ze voorkomen, kunnen ze sneller en beter bestreden worden. De afgelopen jaren steeg het aantal vondsten, en volgens de verwachtingen zal deze trend zich in de komende jaren verderzetten. Het is voorlopig nog onduidelijk of de tijgermug hier heeft kunnen overwinteren, maar het is belangrijk om de introducties en mogelijke populaties nauwgezet op te volgen. Zo kunnen we het risico op virusoverdracht inschatten”, vertelt Isra Deblauwe, entomoloog aan het ITG.

Word een muggenvanger op het Nerdland Festival

Wil je meer te weten komen over de tijgermug? Breng dan zeker tijdens het weekend van 26-28 mei een bezoek aan de stand van het ITG en Sciensano op het wetenschapsfestival Nerdland. Kruip in de schoenen van een onderzoeker, word een ‘muggenvanger’ door zoveel mogelijk levende steekmuglarven te verzamelen en ga spelenderwijs het gevecht aan met de tijgermug. Je vindt ons terug in de experience-zone ‘Nerdland Jungle’.

Het MEMO+ project is een samenwerking tussen Sciensano, het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) en Barcoding Facility for Organisms and Tissues of Policy Concern (BopCo) voor de moleculaire identificatie van de verzamelde exotische muggen. Het is gefinancierd door de federale en regionale overheden via het Nationaal Actieplan Leefmilieu-Gezondheid (NEHAP).