Opnieuw tijgermuggen in België

In de periode van mei tot september 2018 ontdekten wetenschappers van het ITG tijgermuggen op vijf locaties in vier provincies: Oost-Vlaanderen, Henegouwen, Namen en Luxemburg. De onderzoekers vingen 68 tijgermuggen in de verschillende stadia (24 volwassen muggen, 8 larven en 36 eitjes) in de Waaslandhaven, wat er op wijst dat de muggen zich deze zomer ook voortgeplant hebben. In de andere provincies gaat het om de vondst van een beperkt aantal volwassen muggen of enkel hun eitjes.

In Luxemburg en Namen werden eitjes aangetroffen op snelwegparkings. Waarschijnlijk reisde de tijgermug mee met het autoverkeer vanuit gebieden in Frankrijk of Duitsland, waar de soort voorkomt. Het is de eerste keer dat deze soort België bereikt via toegangswegen vanuit een buurland. Eerder, voor het laatst in 2016, spotten de ITG-onderzoekers de tijgermug ook al in tweedehandsbandenbedrijven, tuincentra en de Antwerpse haven. Het ging daarbij telkens over muggen die via importproducten meereisden vanuit verre bestemmingen.

“De tijgermug krijgt mogelijk meer voet aan de grond in België. Ze komt ons land nu ook binnen via buurlanden waar de mug reeds gevestigd is. Om te voorkomen dat de tijgermug zich hier permanent kan huisvesten, moeten we hun verspreiding goed in de gaten houden en dienen de bevoegde instanties de bestrijding zo snel mogelijk aan te vatten. Anderzijds spotten we uiteraard ook meer exotische steekmuggen omdat we nu een intensievere monitoring doen in België,” vertelt dr. Isra Deblauwe die instaat voor de dagelijkse coördinatie van het MEMO-project.

Naast de Aziatische tijgermug, werden afgelopen jaar ook drie andere exotische steekmuggen gespot, waaronder Aedes japonicus en Aedes koreicus. De Aziatische bosmug of Aedes japonicus werd opnieuw gevonden in Namen en aan de Duitse grens. Aedes koreicus werd al in 2008 gesignaleerd in België en is nu gevestigd in de omgeving van Maasmechelen. ITG-onderzoekers volgen deze muggenpopulaties, die klein zijn en niet tot overlast leiden, en hun verspreiding nauw op.

“Het is cruciaal om deze gestructureerde monitoring voort te zetten. Als we op tijd in kaart kunnen brengen waar de exotische steekmuggen voorkomen, kunnen we ze beter bestrijden en hun vestiging in ons land zo lang mogelijk uitstellen. Ook als de muggen zich hier zouden kunnen vestigen, is het belangrijk om de populaties nauwgezet op te volgen om het risico op overdracht van ziektes te kunnen inschatten,” vertelt dr. Wim Van Bortel, algemeen coördinator van het MEMO-project.

Het project ‘Monitoring van Exotische Steekmuggen in België’, of kortweg MEMO, loopt gedurende drie jaar (2017 – 2020) en wordt gefinancierd door de Vlaamse, Waalse en Brusselse overheden en de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu in het kader van het nationaal samenwerkingsakkoord in de beleidsdomeinen Milieu en Gezondheid (NEHAP). Het ITG voert het project uit in samenwerking met het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN), en Barcoding Facility of Organisms and Tissues of Policy Concern (BopCo). Met ondersteuning van Avia-GIS wordt het informatiesysteem VECMAP gebruikt voor de integratie van veld- en laboratoriumgegevens. Telkens na het vinden van tijgermuggen worden de Vlaamse, Waalse en Brusselse overheden zo spoedig mogelijk ingelicht zodat de bestrijding snel kan worden opgestart.

Het ITG monitort al jarenlang exotische steekmuggen op diverse locaties in België. Het Instituut breidde zijn activiteiten sinds juli 2017 uit op dubbel zoveel locaties binnen het MEMO-project. Dankzij de jarenlange monitoring bouwden ITG-onderzoekers een unieke expertise en dataset op, die de eerste introducties van exotische muggen in ons land nauwkeurig in kaart brengt.