11 januari 2024 Persberichten

Antimalariamedicijn is ook effectief tegen andere parasitaire ziekte

Onderzoek van het Instituut voor Tropische Geneeskunde belicht in Nature Medicine veelbelovend behandelingsalternatief voor schistosomiasis

Schistosomiasis is een parasitaire ziekte die meer dan 200 miljoen mensen treft, voornamelijk in arme bevolkingsgroepen op het platteland van Sub-Saharaans Afrika. De behandeling berust op één medicijn, maar er zijn alternatieven nodig om de effectiviteit te vergroten en het risico op resistentie te verkleinen. Onderzoekers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen ontdekten een effectieve behandeling in de vorm van antimalaria behandeling. Hun bevindingen werden gepubliceerd in Nature Medicine.

Schistosoma haematobium Ei urine 400x (4)_smaller

Schistosoma haematobium-ei in urine

Schistosomiasis is een verwaarloosde tropische ziekte die wordt veroorzaakt door een parasitaire worm die vrijkomt uit geïnfecteerde zoetwaterslakken. De ziekte gaat gepaard met ernstige beschadiging van de lever, blaas of darmen en infecteert vooral kinderen. Tot nu toe berustte de behandeling op één medicijn, praziquantel. Door het massale gebruik is het middel gevoelig geworden voor resistentie. Om in dringende behoefte aan alternatieve geneesmiddelen te voorzien, identificeerden ITG-onderzoekers de combinatie van twee medicijnen artesunaat en mefloquine, een veelgebruikte behandeling voor malaria, een andere parasitaire ziekte, als een potentiële kandidaat tegen Schistosoma. Om de werkzaamheid ervan te testen, voerden ze een klinische studie uit in basisscholen in het noorden van Senegal, waar schistosomiasis veel voorkomt. De studie werd uitgevoerd in samenwerking met het Instituut voor Gezondheidsonderzoek, Epidemiologische Surveillance en Training (IRESSEF) in Dakar, Senegal, al lange tijd partner van het ITG.

Onderzoekers van het ITG en IRESSEF controleren het hemoglobinegehalte van schoolkinderen

Op één na meest verwoestende parasitaire ziekte

Professor Emmanuel Bottieau, deskundige tropische geneeskunde bij ITG, vertelt: "Onze resultaten tonen aan dat de antimalariacombinatie veilig is voor de behandeling van schistosomiasis én even effectief is als praziquantel. Dit opent perspectieven voor een tweedelijnsbehandeling voor schistosomiasis of voor co-infecties met malaria-schistosomiasis, een veelvoorkomend probleem in veel Sub-Saharaanse Afrikaanse landen."

Dr. Moustapha Mbow van IRESSEF, coördinator van de klinische studie in Senegal en co-hoofdauteur van het artikel, voegt hieraan toe: "We volgden 718 kinderen tussen 6 en 14 jaar. De meeste kinderen in dit deel van Senegal worden van jongs af aan steeds opnieuw besmet met deze parasiet waardoor de worm zich opbouwt in hun systeem. Nu hebben we meer behandelopties."

Er is een nog bijkomend voordeel aan de nieuwe behandeling. Professor Katja Polman, ITG-deskundige op het gebied van schistosomiasis en laatste auteur van het artikel, voegt hieraan toe: “Artesunaat-mefloquine blijkt ook effectief tegen juveniele stadia van schistosoomparasieten, in tegenstelling tot het huidige medicijn praziquantel. Dit verkleint het risisco op herinfecties."

WhatsApp Image 2023-12-07 at 15.58.59 (1)

Training in het uitlezen van microscoopglaasjes

Reizigersziekte

Door het toegenomen reizen is schistosomiasis niet meer beperkt tot (sub)tropische gebieden. Het blijft een van de top 5 ziekten waarom reizigers na hun reis een bezoek brengen aan de reiskliniek van het ITG. Mensen raken besmet door te baden, spelen of wassen in zoet water, omdat larvale vormen van de parasiet de huid binnendringen tijdens contact met besmet water. Schistosomiasis is na malaria de meest verwoestende parasitaire ziekte.

In het kader van de studie evalueerden de onderzoekers ook innovatieve diagnostische hulpmiddelen voor het monitoren van infectie en morbiditeit na antischistosomale behandeling.

Het project werd gefinancierd door het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI) van de Vlaamse Regering.

Bottieau, E., Mbow, M., Brosius, I. et al. Antimalarial artesunate–mefloquine versus praziquantel in African children with schistosomiasis: an open-label, randomized controlled trial. Nat Med (2024). https://doi.org/10.1038/s41591-023-02719-4

Spread the word! Deel dit artikel op