29 november 2024 Artikels

Ter nagedachtenis aan Armand Van Deun, baanbrekend arts in de volksgezondheid

Armand Van Deun was een vooraanstaand persoon op het gebied van tuberculoseonderzoek en -behandeling. Ter ere van zijn nalatenschap hebben we het Armand Van Deun Scholarship Initiative gelanceerd, een initiatief dat ook jij kunt steunen.

Armand Van Deun (1953-2023) heeft zonder twijfel het leven van miljoenen mensen gered. Hij was niet alleen een visionair onderzoeker met een baanbrekende wetenschappelijke impact op de diagnose en behandeling van tuberculose (TB), maar ook een toegewijde docent. Bovendien was hij de drijvende kracht achter de internationale korte cursus Clinical Decision-Making for Drug-Resistant Tuberculosis (DR-TB) van het ITG, waaraan honderden internationale studenten en ervaren artsen hebben deelgenomen.

Armand geeft les aan het ITG

Pionier in tuberculoseonderzoek en -behandeling

Armand Van Deun was een toonaangevend figuur op het gebied van tuberculoseonderzoek en -behandeling. Na het behalen van zijn artsendiploma in 1978 werkte hij als coördinator voor tuberculose en lepra in Tanzania. Daar pionierde hij met de toepassing van multidrugtherapie voor lepra en speelde hij een sleutelrol in de implementatie van de DOTS-strategie (Directly Observed Treatment) voor TB. Van Deuns carrière omvatte ook functies in Rwanda en Bangladesh, waar hij de TB- en lepraprogramma's aanzienlijk uitbreidde.

Zijn focus op operationeel onderzoek naar TB-bestrijding leidde tot belangrijke bijdragen aan de diagnose en chemotherapie. Van Deun ontwikkelde met name een efficiënt en betaalbaar behandelregime van negen tot elf maanden voor rifampicineresistente TB. Daarmee ging hij scepticisme te lijf en bewees hij de werkzaamheid ervan in klinische proeven. In 1999 trad hij in dienst bij de Dienst Mycobacteriologie van het ITG.

Een belangrijke mijlpaal was de oprichting van de International Course in Applied Mycobacteriology, ter ondersteuning van Afrikaanse TB-programma's. In 2010 ontving hij de Kochonprijs, een erkenning die hij deelde met de Damiaanactie. Armand stond bekend om zijn integriteit, bescheidenheid en toewijding aan TB-patiënten in omgevingen met beperkte middelen. Daarmee liet hij een blijvende indruk achter in de wereldwijde strijd tegen tuberculose.

Jonge Armand neemt deel aan de cursus Tropische Geneeskunde van het ITG (in de jaren 80)

Armand met een student en collega Leen Rigouts, op een receptie tijdens de Myco Meeting in Namen (2009)

Twee gezamenlijke initiatieven ter ere van Armands nalatenschap

Na zijn overlijden kwamen Armands voormalige internationale collega's snel overeen om een reeks acties te ondernemen ter ere van hun gewaardeerde collega. De initiatiefnemers zijn:

Nils E. Billo, Hans L. Rieder, Chen-Yuan Chiang (The Union)
Alberto Piubello (Damiaanactie)
Bouke de Jong, Leen Rigouts, Tom Decroo (ITG)

De initiatiefnemers deelden allen de oprechte wens om Armands onschatbare bijdrage aan de gezondheid en het welzijn van mensen met resistente tuberculose blijvend tastbaar te maken. Samen besloten zij twee initiatieven uit te werken, in de hoop nieuwe generaties clinici en wetenschappers te inspireren om, net als Armand, hun professionele carrière te wijden aan de strijd tegen tuberculose.

Armand houdt een erelezing naar aanleiding van de uitreiking van de Kochonprijs op de bijeenkomst van The Union in Berlijn (2010)

1. Zaal Van Deun

Het ITG heeft besloten om een vergaderzaal een nieuwe naam te geven ter ere van Armands nalatenschap. De voormalige Room North op onze Campus Rochus wordt binnenkort omgedoopt tot Zaal Van Deun. Deze ruimte zal dienen als plek waar toekomstige studenten zich verder kunnen ontwikkelen.

Zaal Van Deun wordt ingehuldigd op woensdag 29 januari 2025. Schrijf je in als je aanwezig wilt zijn bij deze plechtigheid.

2. Armand Van Deun Scholarships

De initiatiefnemers hebben daarnaast een oproep gelanceerd om toekomstige generaties clinici en wetenschappers, die net als Armand hun professionele carrière wijden aan de strijd tegen tuberculose, te ondersteunen. Armand was grondlegger van de korte cursus Clinical Decision-Making for Drug-Resistant Tuberculosis (DR-TB). Dankzij de Armand Van Deun Scholarships kunnen studenten wereldwijd nu financiële steun aanvragen om zich voor deze cursus in te schrijven. Zo krijgen zij de kans om de diagnose en behandeling van tuberculose te verbeteren door middel van operationeel onderzoek in landen met beperkte middelen.

Armand met collega's tijdens de Myco Meeting in Namen (2009)

De DR-TB-cursus leert artsen met praktische TB-ervaring hoe zij:

De problemen rond DR-TB in hun land kunnen karakteriseren in termen van prevalentie, diagnose en behandeling, met behulp van beschikbare gegevens;
De schade en het voordeel van klinische beslissingen op het gebied van DR-TB-diagnose en -behandeling tegen elkaar kunnen afwegen;
Evidence-based aanbevelingen kunnen formuleren voor de diagnose en behandeling van DR-TB voor casestudies die door deelnemers en docenten worden gepresenteerd;
Deze evidence-based aanbevelingen kunnen contextualiseren voor hun eigen omgeving;
Aanbevelingen kunnen formuleren om het ontstaan van DR tijdens de behandeling te voorkomen en behandelingsopties in hun eigen context te optimaliseren.

We nodigen alle geïnteresseerden uit om Armands nalatenschap voort te zetten door studiebeurzen te ondersteunen voor studenten uit lage- en middeninkomenslanden die zich willen inschrijven voor de jaarlijkse DR-TB-cursus.

Armand geniet van een fietstocht met collega's in Namen (2009)

Steun jij het Armand Van Deun Scholarship Initiative?

Ons uiteindelijke doel is om elk jaar enkele volledig gefinancierde Armand Van Deun scholarships toe te kennen. We nodigen oud-collega's, studenten en vrienden van Armand uit om het Armand Van Deun Scholarship Initiative te ondersteunen met een donatie. Met jouw bijdrage help je studenten uit lage- en middeninkomenslanden waardevolle inzichten te verwerven in TB-diagnose en -behandeling in een wereldwijde context.

Als je wenst te doneren, kan dat online of via een overschrijving: