3 april 2025 Artikels

Samenwerking is het krachtigste middel in vectorbestrijding

Zijn we klaar voor de strijd tegen door muggen overgedragen ziekten? Een verslag van de 12e Internationale EMCA-conferentie, mede georganiseerd door onze Dienst Entomologie en gehouden op het ITG van 25 tot 28 maart 2025.

Zijn we klaar voor actie?

Invasieve muggensoorten, zoals de Aziatische tijgermug (Aedes albopictus) en de gelekoortsmug (Aedes aegypti), vormen al tientallen jaren een hardnekkige bedreiging in Latijns-Amerika, Afrika en Azië. Door globalisering, toegenomen menselijke mobiliteit en klimaatverandering breiden ze zich nu ook uit naar noordelijke gebieden. Zijn we voorbereid op de groeiende dreiging van door muggen overgedragen ziekten? Dit was de hamvraag tijdens de twaalfde Internationale Conferentie van de European Mosquito Control Association (EMCA), waar experts, onderzoekers en beleidsmakers van over de hele wereld bijeenkwamen om onze collectieve paraatheid en de bestrijdingsmiddelen die we tot onze beschikking hebben te beoordelen.

Caroline Gennez, voormalig federaal minister van Ontwikkelingssamenwerking en huidig Vlaams minister van Welzijn, Armoedebestrijding, Cultuur en Gelijke Kansen (links), en dr. Özge Tunçalp, directeur van het ITG (rechts)

"Muggen en andere vectoren trekken zich niets aan van grenzen en treffen elk land. De strijd tegen door vectoren overgedragen ziekten is nog lang niet gestreden." Met deze woorden zette Caroline Gennez, voormalig federaal minister van Ontwikkelingssamenwerking en huidig Vlaams minister van Welzijn, Armoedebestrijding, Cultuur en Gelijke Kansen, de toon voor de conferentie. Ze onderstreepte de dringende noodzaak van wereldwijde samenwerking en kennisdeling in de strijd tegen deze ziekten.

"We zijn trots dat we de 12e editie van de EMCA-conferentie hier in Antwerpen organiseren, een historisch kruispunt van handel en innovatie," vervolgt dr. Özge Tunçalp, directeur van het ITG. "Het thema van de conferentie kon niet relevanter zijn: klaar zijn voor actie betekent klaar zijn om je samen aan te passen, samen te werken en te innoveren."

Tijdens de vierdaagse conferentie verwelkomden we 174 professionals uit 33 landen, waaronder veldwerkers, onderzoekers en experts uit zowel de private als de publieke sector. De conferentie bracht mensen uit de frontlinie van de vectorbestrijding samen met ontwikkelaars van innovatieve technologieën, wat resulteerde in een interdisciplinaire uitwisseling van unieke perspectieven, ideeën en benaderingen.

174 deelnemers
33 landen

53 mondelinge presentaties
11 wetenschappelijke sessies
38 posters

4 keynotes door internationale experts
4 panelists bespraken Europese vectorcontrolestrategiëen

EMCA-conferentie 2025

Highlights

Vectorbestrijdingsstrategieën versterken

De risico's en kosten van door vectoren overgedragen ziekten nemen toe. Hoe kunnen we effectieve surveillance- en controlestrategieën garanderen? We onderzochten evidence-based benaderingen voor vectorcontrole, van traditionele interventies zoals larvicidebehandelingen met Bacillus thuringiensis israelensis (BTI) tot innovatieve strategieën op basis van steriele-insectentechniek (SIT). Geïntegreerde, locatiespecifieke interventies en actieve betrokkenheid van het publiek zijn essentieel voor een succesvolle implementatie.

Muggengedrag begrijpen

Inzicht in de ecologie van muggen helpt ons bij het voorspellen van ziekteoverdrachtspatronen en het ontwikkelen van gerichte bestrijdingsstrategieën. We bespraken de vliegactiviteit, het zwermgedrag, de voedingsgewoonten en de immuunrespons van verschillende muggensoorten.

Microben benutten

Het succes van op Wolbachia gebaseerde bestrijdingsprogramma's heeft verder onderzoek naar het inzetten van microbiota gestimuleerd. We presenteerden recente studies over de rol van bacteriën in de ontwikkeling van muggen, met oog op duurzame vectorcontrole, en de transmissiedynamiek van arbovirussen.

Paneldiscussie geleid door ITG-entomoloog Wim Van Bortel

De uitdagingen en kansen van Europese vectorbestrijdingsstrategieën

In een levendige paneldiscussie onder leiding van ITG-entomoloog Wim Van Bortel bespraken experts en het publiek de uitdagingen en kansen van vectorbestrijdingsstrategieën in Europa. Waar staan we nu, waar gaan we naartoe en welke uitdagingen liggen in het verschiet? Onze discussie richtte zich op de doeltreffendheid van onze instrumenten, de rol van beleidsmakers en het belang van de betrokkenheid van burgers en belanghebbenden.

EMCA-conference 2025

Resistentie tegen insecticiden aanpakken

Resistentie tegen insecticiden is een groeiend wereldwijd probleem. We onderzochten genetische mutaties en metabolische aanpassingen die bijdragen aan deze resistentie. We benadrukten ook de noodzaak van voortdurende monitoring, gestandaardiseerde tests en evidence-based strategieën om de effectiviteit van de huidige bestrijdingsmaatregelen te waarborgen.

Science slam: Vernieuwend onderzoek naar vectorcontrole

In een snelle en boeiende sessie presenteerden onderzoekers hun studies over onderwerpen zoals gastheerfactoren bij denguevirusinfectie, nieuwe benaderingen voor insectenvaccins en innovatieve strategieën voor vectorcontrole. Na afloop kon het publiek stemmen op de meest boeiende presentatie.

AI in surveillance integreren

Vooruitgang op het gebied van kunstmatige intelligentie en technologie transformeert het toezicht op muggen, maar hoe effectief zijn deze technologieën in echte toepassingen? We onderzochten AI-gestuurde muggenidentificatie, geluidgebaseerde soortherkenning en IoT-gestuurde gedragsmonitoring om hun schaalbaarheid en betrouwbaarheid te evalueren voor initiatieven op het gebied van volksgezondheid en vectorcontrole.

Prof. dr. Ruth Müller, Diensthoofd Entomologie bij het ITG en co-voorzitter van het Wetenschappelijk Comité

Een nieuwe generatie in vectorcontrole

Prof. Ruth Müller, co-voorzitter van het Wetenschappelijk Comité en Diensthoofd Entomologie, sloot de conferentie af met een krachtige boodschap: “We mogen dit momentum niet aan ons voorbij laten gaan. We moeten deze inzichten omzetten in acties op lokaal, regionaal en globaal niveau. Ik nodig jullie uit om verbonden te blijven, over sectoren heen contacten te leggen en bij te dragen aan een nieuwe generatie van klimaatbestendige, inclusieve en impactgedreven vectorcontrole.”

Ter gelegenheid van de uitmuntendheid van onze deelnemers werden aan het einde van de conferentie prijzen uitgereikt voor de beste mondelinge presentatie, de beste poster en de beste Science Slam-presentatie.

Benieuwd naar meer verhalen?

Ruth deelt haar persoonlijke ervaringen en inzichten uit de frontlinie van de strijd tegen door muggen overgebrachte ziekten in seizoen 3 van onze ITG-podcast Transmission. De eerste aflevering verschijnt op 3 april 2025!

Luister naar Transmission