Budd, een risicobeperkende app voor chemseks

Chemseks, seksfeestjes waarbij deelnemers synthetische drugs gebruiken, zijn sinds enkele jaren aan een opmars bezig. Het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen ontwikkelde in samenwerking met de Universiteit Antwerpen, Sensoa en het Vlaams expertisecentrum voor alcohol en andere drugs (VAD) een risicobeperkende app voor mensen die naar chemseksfeestjes gaan. De app, Budd gedoopt, helpt deelnemers om bewuster om te gaan met chemseks. Op die manier worden mensen die aan chemseks doen, aangemoedigd om veiliger deel te nemen aan de feestjes. Vanaf deze maand testen onderzoekers van het ITG de app in een pilootproject bij een beperkte groep. Op basis van de bevindingen in deze testfase wordt de app verbeterd en later breed uitgerold.

Budd is een persoonlijke, digitale buddy die mensen die participeren aan chemseks begeleidt voor, tijdens en na chemseksfeestjes. De deelnemers houden een overzicht bij van hun geplande feestjes in de app en ontvangen vooraf bijhorende risicobeperkende tips. Deze tips kunnen de deelnemers vervolgens omzetten in persoonlijke doelen, bijvoorbeeld op vlak van eigen druggebruik, seksuele gezondheid, het helpen van anderen, etc. Enkele dagen na het feestje toetst de app of men de tip heeft toegepast. Dit verhoogt de bewustwording van het eigen gedrag waardoor de kans groter is dat men controle blijft behouden over het eigen gebruik. Via de app kunnen gebruikers ook hun gemoedstoestand opvolgen. Ze worden gevraagd hun stemming te scoren net voor ze naar een feestje gaan, na afloop van het event en twee dagen later. Daarnaast bevat Budd ook informatie over chemseks-gerelateerde topics, een tool om drugcombinaties op veiligheid te checken, een overzicht van het Vlaamse hulpverleningsaanbod en een beschrijving van de meest voorkomende noodsituaties. Tijdens het feestje kunnen deelnemers via de app op een eenvoudige manier contact opnemen met de hulpdiensten en individuele vertrouwenspersonen.

In het pilootproject test een beperkte groep de app uitgebreid uit. Daarnaast stellen de onderzoekers ook een online vragenlijst op voor potentiële gebruikers van Budd. Aan de hand van deze vragenlijst peilen de onderzoekers in hoeverre gebruikers bereid zijn de app in de toekomst te gebruiken, en of het voor hen een duidelijke meerwaarde biedt. Dat stelt hen in staat de app zo effectief mogelijk te maken.

“Chemseks is een groeiend fenomeen, vooral in grootsteden zoals Londen, Berlijn, Amsterdam en Brussel. Tijdens deze feestjes gebruiken de aanwezigen drugs waardoor de kans bestaat dat hun grenzen vervagen en ze meer risico’s nemen dan ze eigenlijk willen. Met deze app willen we mensen die aan chemseks doen bewuster laten deelnemen aan deze feestjes, met minder risico’s voor zichzelf alsook voor de anderen,” vertelt Corinne Herrijgers, onderzoeker aan het ITG.

De weg naar hulp is niet evident voor mensen die aan chemseks doen. “Afgelopen jaar hielden we diepte-interviews met de doelgroep om meer inzicht te verwerven in hun noden en hoe zij momenteel omgaan met risico’s omtrent chemseks. Uit die gesprekken leerden we dat mensen die aan chemseks doen vaak  niet weten bij welke instanties ze terecht kunnen voor chemseksgerelateerde hulp of advies. De drempel naar hulpverlening blijkt ook groot, voornamelijk omdat ze vrezen dat hulpverleners hen zouden veroordelen voor hun deelname aan chemseks. Verder weet men vaak ook niet waar men betrouwbare informatie kan vinden en hoe men anderen correct kan helpen in geval van nood. Met de bevindingen uit dit onderzoek ontwikkelden we de risicobeperkende app, Budd, een laagdrempelig en anoniem hulpmiddel voor mensen die aan chemseks doen met betrouwbare informatie over chemseks. Hoewel de mobiele app ernaar streeft de doelgroep te ondersteunen, is het geen vervanging van hulpverlening door professionals. Er is een sterke nood aan een duidelijk hulpverleningsaanbod waarbij men anoniem zowel voor seks- als druggerelateerde vragen terecht kan bij professionals,” benadrukt Tom Platteau, seksuoloog aan het ITG.

Uit klinische ervaring blijkt dat mensen die aan chemseks doen ook kampen met eenzaamheidsgevoelens. Deze mensen voelen de nood om open te praten over de problematiek en hun deelname aan chemseks, maar worden hierbij geremd door het maatschappelijk taboe. Ze hebben hierdoor het gevoel dat ze dit niet kunnen bespreken met vrienden of familie en ook niet terecht kunnen bij hulpverleners. Deze dynamiek kan vermoedelijk eenzaamheidsgevoelens versterken. Er is bijkomend onderzoek nodig om de problematieken rond chemseks diepgaander te analyseren om zo betere hulp aan te bieden.

Wat is chemseks?

Seks en drugs vormen al heel veel jaren een spannende cocktail. De meeste gebruikers slagen erin dit beperken tot een niveau dat ze zelf aanvaardbaar vinden. De afgelopen tien jaar zijn er echter nieuwe middelen op de markt gekomen die een heel sterke werking hebben en dus moeilijker gecontroleerd te gebruiken zijn. Het gaat dan om feestjes die dagen kunnen duren, waarbij verschillende drugs gecombineerd worden en waarna mensen enkele dagen moeten recupereren. Deze terugslag, gecombineerd met verschillende andere factoren (impact op professionele activiteiten, financiële zorgen, sociale vervreemding) zorgt ervoor dat sommige mensen onder hun chemseksgebruik beginnen te lijden.