Fresh Off The Journal: september 2025

Kan lepra via de tong vastgesteld worden? Onderzoekers van onze Dienst Mycobacteriologie onderzochten deze vraag op de Comoren, waar ze bij bijna 500 patiënten tonguitstrijkjes namen. Ze vonden Mycobacterium leprae-DNA in ongeveer 18% van de tonguitstrijkjes, voornamelijk bij patiënten met een vergevorderd stadium van de ziekte. Hoewel huidbiopsieën en neusuitstrijkjes nog steeds betrouwbaarder zijn, opent deze studie nieuwe wegen om te begrijpen hoe de lepra-bacterie zich door het lichaam en mogelijk tussen mensen verspreidt.

Krausser, L., Van Nieuwenhove, M., Attoumane, N., Grillone, S. H., Van Dyck-Lippens, M., Rigouts, L., Baco, A., Abdou, W., Mzembaba, A., Hasker, E., Assoumani, Y., De Jong, B. C., & Braet, S. M. (2025). Exploration of tongue dorsum sampling to support clinical diagnosis of leprosy patients in the Comoros: A cross-sectional study. PLoS Neglected Tropical Diseases, 19(9), e0013541.

Kan moeilijk te behandelen tuberculose (tbc) met een korter, volledig oraal behandelingsschema bestreden worden? In het internationale endTB-Q-onderzoek werd een combinatiebehandeling van 6 tot 9 maanden met bedaquiline, delamanid, linezolid en clofazimine getest tegenover de standaardbehandeling die de WHO voor medicijnresistente tbc aanbeveelt. Uit de resultaten bleek de kortere behandeling niet effectiever te zijn, met vergelijkbare bijwerkingen. De bevindingen suggereren dat patiënten met zeer resistente tbc mogelijk nog steeds langere, intensievere behandelingen nodig hebben.

Guglielmetti, L., Khan, U., Velásquez, G. E., Gouillou, M., Ali, M. H., Amjad, S., Kamal, F., Abubakirov, A., Ardizzoni, E., Baudin, E., Bektassov, S., Berry, C., Bonnet, M., Chavan, V., Coutisson, S., Dakenova, Z., De Jong, B. C., Van Dinh, L., Ferlazzo, G., . . . Mitnick, C. D. (2025). Bedaquiline, delamanid, linezolid, and clofazimine for rifampicin-resistant and fluoroquinolone-resistant tuberculosis (endTB-Q): an open-label, multicentre, stratified, non-inferiority, randomised, controlled, phase 3 trial. PubMed.

(c) image: Asim Hafeez, Médecins Sans Frontières (MSF)

In Marokko hebben onderzoekers van onze Dienst Experimentele Parasitologie zich verdiept in de verspreiding van Leishmania tropica onder mensen met cutane leishmaniasis. Door het DNA van de parasiet rechtstreeks uit huidmonsters te sequencen, ontdekten ze clusters van vrijwel identieke genotypen en gemengde afstammingslijnen, duidelijke tekenen van zowel klonale als seksuele verspreiding. De studie toont aan hoe directe genoomsequencing fijnmazige transmissiepatronen aan het licht kan brengen en nieuwe inzichten kan bieden in de evolutie en verspreiding van parasieten.

Daoui, O., Monsieurs, P., Talimi, H., Späth, G. F., Dujardin, J., Heeren, S., Lemrani, M., & Domagalska, M. A. (2025). Direct genome sequencing of Leishmania tropica in tissues of Moroccan patients with cutaneous leishmaniasis reveals micro-focal transmission underlain by (pseudo-)clonal and sexual reproduction modes. The Journal Of Infectious Diseases.

Onze onderzoekers testten in Soedan, Nepal en Cambodja meer dan 1.300 patiënten met aanhoudende koorts op twee bacteriën die vaak over het hoofd worden gezien: Coxiella burnetii (Q-koorts) en Bartonella. Rond 5% vertoonde antistoffen, waarbij Bartonella het meest voorkwam in Nepal. De bevindingen roepen vragen op over kruisreactiviteit, blootstelling in het verleden en verborgen co-infecties. De studie benadrukt de uitdagingen van een nauwkeurige diagnose in omgevingen met beperkte middelen en de behoefte aan beter afgestemde diagnostische hulpmiddelen.

Boodman, C., Edouard, S., Van Griensven, J., Koirala, K. D., Khanal, B., Rijal, S., Bhattarai, N. R., Safi, S. E., Phe, T., Lim, K., Lutumba, P., Chappuis, F., Yansouni, C. P., Tsoumanis, A., Barbé, B., Van Esbroeck, M., Verdonck, K., Boelaert, M., Gupta, N., . . . Bottieau, E. (2025). Coxiella burnetii and Bartonella species serology of febrile patients with an established infectious or inflammatory diagnosis in Sudan, Nepal, and Cambodia. Microbiology Spectrum.

Met een vingerprik voldoende bloed afnemen, is moeilijker dan het klinkt. Daarom ontwikkelden onze onderzoekers het Collect2Know-apparaat (C2K), dat zelfafname betrouwbaarder en gebruiksvriendelijker maakt. Na vijf ontwerprondes kon meer dan 75% van de deelnemers met het prototype voldoende bloed afnemen, met een hoge score voor gebruiksvriendelijkheid. Het apparaat kan routinematige bloedafname decentraliseren en zo de toegang tot diagnostiek verbeteren, zowel in omgevingen met veel als met beperkte middelen.

Herrijgers, C., Van Landeghem, E., Vanroye, F., Cuylaerts, V., Kenyon, C., Vanbaelen, T., Van Lent, K., Smekens, B., Decuypere, S., Bosman, E., De Cock, N., Couwenbergh, C., Baert, E., Wymeersch, R., Sorgeloos, K., Beyers, K., Dierickx, T., Van Den Bossche, D., Platteau, T., & De Baetselier, I. (2025). The development of a novel device to aid in capillary macro blood self-sampling via an iterative study design. Expert Review Of Medical Devices. 

ITG-onderzoekers rapporteren een zeldzaam geval waarbij een patiënt acht keer zonder succes werd behandeld met ceftriaxon, terwijl de bacteriën niet resistent waren. De oorzaak bleek bacteriële tolerantie: een overlevingsstrategie waarbij bacteriën zich tijdens de behandeling als ‘dood’ voordoen. De infectie werd uiteindelijk genezen met een langdurige behandeling. Het onderzoek toont dat tolerantie een vaak onderschatte oorzaak van mislukte behandelingen is.

Kanesaka, I., Vanbaelen, T., De Baetselier, I., Van Den Bossche, D., Abdellati, S., De Block, T., Manoharan-Basil, S. S., & Kenyon, C. (2025). Could tolerance explain an individual’s eight episodes of gonococcal treatment failure with ceftriaxone? A case report. Sexually Transmitted Infections.