21 maart 2018 Artikels

Geneesmiddelen-resistentie met beperkte middelen te lijf gaan

ITG-onderzoekers presenteren bouwstenen voor klinische bacteriologie in ontwikkelingslanden en ontvangen internationale experts voor korte cursus over antibioticaresistentie.

In een opiniestuk voor The Lancet Infectious Diseases zetten onderzoekers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen (ITG) en internationale collega's de zes bouwstenen van klinische bacteriologie uiteen voor landen waar de behoeften groot, maar de middelen beperkt zijn. Het ITG leidt momenteel ook 22 internationale experts op die het verschil kunnen maken bij antibioticaresistentie in ziekenhuizen.

Ontwikkelingslanden zijn vaak zwaarder belast door infectieziekten en resistentie tegen antibiotica, antiparasitaire en antivirale geneesmiddelen. Kwaliteitsvolle bacteriologie is een voorwaarde voor een degelijke aanpak van microben, maar landen met beperkte middelen staan voor infrastructurele, technische en culturele uitdagingen bij het toepassen van klinische bacteriologie. Dit start o.a. met de behoefte aan materiaal dat bestand is tegen zware omstandigheden zoals hoge temperaturen, vochtigheid, stof, zonlicht en transport naar afgelegen locaties. Bij afwezigheid van klinische bacteriologie krijgen patiënten met koorts vaak de standaarddiagnose malaria, zelfs als ze een bacteriële of parasitaire infectie hebben.

De auteurs zeggen dat de voordelen van klinische bacteriologie talrijk zijn, niet alleen voor de individuele patiëntenzorg, maar ook voor het monitoren van uitbraken en opkomende resistentie, management van ziekenhuisinfecties en het gebruik van medicatie. Pathogenen kennen letterlijk geen grenzen, het is dus essentieel om deze problemen te bestrijden in ontwikkelingslanden waar ze zo acuut zijn en onvoldoende aangepakt worden.

ITG-onderzoeker Dr. Sien Ombelet, één van de twee hoofdauteurs van de paper: “Met klinische bacteriologie in lage-inkomenslanden kun je patiëntmanagement verbeteren en ziekenhuisinfecties bestrijden. Daarnaast verzamel je zo ook de nodige data voor richtlijnen omtrent antibioticabehandeling en beleid en het ondersteunt de inperking van resistentie tegen geneesmiddelen.”

Expertcursus over antibioticaresistentie in ontwikkelingslanden

Het verzamelen en het delen van kennis over antibioticaresistentie in ontwikkelingslanden staat centraal bij de inspanningen van het ITG. Het multidisciplinaire BIT-programma (‘Bacterial Infections in the Tropics’) combineert biomedische, klinische en antropologische onderzoekslijnen om impact te hebben op wetenschap, medische toepassingen en capaciteitsondersteuning in landen met gelimiteerde middelen. Het overbrengen van deze kennis naar experten in het Zuiden is cruciaal in deze context.

Tweeëntwintig studenten uit Azië, Afrika en Latijns-Amerika zijn momenteel in Antwerpen voor een expertcursus over antibioticaresistentie. Het gaat om gezondheidsprofessionals uit lage inkomenslanden die zich verdiepen in alle relevante aspecten van antibioticaresistentie en de inperking van op ziekenhuisniveau.

Dr. Furaha S. Lyamuya werkt als arts in het Kilimanjaro Christian Medical Centre, een referentieziekenhuis in het Noordoosten van Tanzania. “Het is fantastisch om ervaringen te delen met collega’s uit verschillende landen en continenten en te beseffen dat we voor dezelfde uitdagingen staan. De kennis en ervaring die we hebben opgedaan zullen een positieve impact hebben op het inperken van antibioticaresistentie in onze thuislanden.”