Op weg naar klimaatbestendige gezondheidsstelsels

Invloed van klimaatverandering op (verwaarloosde) tropische ziekten

Tijdens het colloquium werd in plenaire vergaderingen ingegaan op klimaatbestendigheid en gezondheid, met de nadruk op de dringende interventies die nodig zijn van de overheid, beleidsmakers en donororganisaties. Zuid-Aziatische landen, waaronder Nepal met zijn gevarieerde landschap, zijn al vijftien jaar vatbaar voor dengue, ook wel knokkelkoorts genoemd. "Dengue breidt zich uit naar hogere gebieden en past zich aan koudere klimaten aan, wat een bedreiging is voor de hele wereld," zegt Isabelle Kramer, onderzoeker aan het Instituut voor Tropische Geneeskunde. Sinds de eerste dengue-uitbraak in het land in 2006 heeft de ziekte alle districten bereikt, zelfs die in de bergachtige gebieden. De soorten die de zogenaamde 'breakbone fever' veroorzaken, werden al waargenomen op hoogtes van 2000 meter.

Onderzoekers van viscerale leishmaniasis (VL) bespraken de recente geografische uitbreiding van de ziekte in Nepal, die toegeschreven kan worden aan klimaatverandering. "Tussen 2014 en 2017 zien we een duidelijke verschuiving in het aantal geregistreerde gevallen in Nepal, van de laaglanden naar de hooglanden en van het oosten naar het westen," zei de Nepalese epidemioloog Surendra Uranw van het B.P. Koirala Institute of Health Sciences. Van deze gevallen komt 64% uit bergachtige gebieden die voorheen door de overheid als niet-endemisch waren verklaard. Deskundigen veronderstellen dat de geografische uitbreiding een indicatie is van klimaatverandering. "Klimaat- en omgevingsvariabelen helpen ons het risico op transmissie te voorspellen. Eliminatiestrategieën moeten zich richten op inheemse gevallen van VL in het westen van Nepal, waar gevallen zijn gemeld die niet werden meegenomen in recente eliminatie-interventies," aldus gezondheidsgeograaf Bipin Acharya van de Nepal Open University.

Zuidoost-Azië vormt een knelpunt als het gaat om het begrijpen van de complexiteit van klimaatverandering, tropische ziekten en het gedrag van insecten. Suman Rijal van WHO-SEARO benadrukte het belang van een proactieve aanpak om door het klimaat veroorzaakte vectorziekten te bestrijden. "Het is tijd om de gezondheidssystemen te versterken, klimaatgeïnformeerde surveillance te integreren en sectoroverschrijdend beleid op te stellen om de menselijke gezondheid en het milieu te beschermen," aldus Rijal.

Kristie L Ebi van de Universiteit van Washington sloot de conferentie af met een krachtige boodschap: "Het is tijd om de silo's van de gezondheids- en milieusector af te breken, barrières aan te pakken, de stemmen van de meest kwetsbaren te versterken en samen te werken met belanghebbenden en beleidsmakers voor een effectieve, rechtvaardige en gezondheidsgedreven aanpassing aan en beperking van klimaatverandering."

Aanwezigen konden stemmen op de beste mondelinge presentatie en de beste poster om het uitstekende werk van de sprekers te huldigen. Deze werden toegekend aan respectievelijk Isabella Kramer en Bimala Dhimal. Meghnath Dhimal, Chief Research Officer van NHRC, ontving de prestigieuze Scientific Excellence Award van het ITG voor zijn indrukwekkende onderzoekstraject op het gebied van volksgezondheid en milieu.

Het 64e ITG-Colloquium vond plaats in Kathmandu van 21-23 november 2023 en werd georganiseerd door het Instituut voor Tropische Geneeskunde en de Nepal Health Research Council.

Samik Kharel is freelance schrijver en onderzoeker en woont momenteel in Kathmandu, Nepal.