7 juli 2025 Impactverhalen

“Dit gaat over meer dan geneeskunde, het gaat over systemen, gelijkheid en moed.”

Een gesprek met Marleen Boelaert-beurshoudster Faradiba Faradiba (Indonesië) en prof. Raffaella Ravinetto (ITG)

Toen Faradiba Faradiba prof. Raffaella Ravinetto ontmoette op een internationaal symposium over gezondheidssystemen in Japan, vonden ze meteen een gemeenschappelijke interesse: toegang tot geneesmiddelen, en de systemen die dat mogelijk maken — of net blokkeren.

“We raakten aan de praat,” vertelt Faradiba. “En ik besefte dat de opleiding aan het ITG echt van pas kon komen bij het werk dat ik in Indonesië doe.” Niet veel later meldde ze zich aan voor de opleiding Pharmaceutical Policies in Health Systems aan het ITG, en kreeg ze de Marleen Boelaert-beurs toegekend om haar deelname te ondersteunen. “Toen ik het nieuws kreeg, was ik dolblij,” zegt ze. “Dit was een grote stap voor mij.”

Faradiba Faradiba, onderzoeker en docent aan Universitas Pancasila (Jakarta)

Medicatie krijgen waar die nodig is

Faradiba, docent en onderzoeker in Jakarta, werkt rond farmaceutische systemen. Ze doet onderzoek naar aankoopprocedures, prijszetting en beschikbaarheid van geneesmiddelen. “Het lijkt misschien eenvoudig: er bestaat een geneesmiddel, dus laten we het beschikbaar maken,” zegt ze. “Maar in de praktijk is dat allesbehalve simpel.”

Indonesië telt meer dan 17.000 eilanden en 250 miljoen inwoners, wat gigantische logistieke en beleidsmatige uitdagingen met zich meebrengt. “We moeten naar meer kijken dan enkel de toeleveringsketen. Ziekteverzekering, terugbetalingssystemen, prijsbeleid en hoe we ons gezondheidsbeleid vormgeven. Dat speelt allemaal een rol.”

En hoewel er in Indonesië gewerkt wordt aan universele gezondheidszorg, is dat niet zonder hobbels. “We willen dat iedereen toegang heeft tot kwaliteitsvolle geneesmiddelen, maar met beperkte budgetten en veel verschillende spelers is dat niet evident.”

Raffaella Ravinetto, Departementshoofd Volksgezondheid en professor in Farmaceutische Volksgezondheid aan het ITG

Van principes naar praktijk

Prof. Ravinetto bevestigt. “Het is één ding om te zeggen dat gelijkheid in de gezondheidszorg belangrijk is, maar het echt doen werken in de praktijk, in echte systemen, is de uitdaging. Gelijkheid betekent bijvoorbeeld dat iemand in een afgelegen dorp op een eiland in Indonesië dezelfde kans moet hebben op goede zorg als iemand in de hoofdstad.”

Daarom brengt de opleiding aan het ITG mensen van verschillende achtergronden samen, legt ze uit. “We leren niet vanuit één perspectief. We kijken naar regelgeving, prijzen, ethiek en logistiek. Zelfs vragen als: wat noemen we ‘essentiële geneesmiddelen’? En als ze essentieel zijn, zouden ze dan niet gratis moeten zijn? Maar wie betaalt ze dan?”

“We hadden in de les een heel boeiende discussie over hoe gemeenschappen de link zien tussen de prijs en de kwaliteit van geneesmiddelen,” vertelt Faradiba. “En in een persoonlijk gesprek met een van de docenten vroeg ik of prijszetting van geneesmiddelen een risicofactor kan zijn bij het selecteren van stalen voor kwaliteitscontrole. Die combinatie van samen leren én ruimte voor persoonlijke vragen, vind ik hier enorm waardevol.”

Lokale realiteit en globale obstakels

“Soms blokkeren internationale regels of financieringsbeslissingen wat lokale gezondheidssystemen proberen op te bouwen,” zegt Ravinetto. “Kijk bijvoorbeeld naar de discussie rond intellectuele eigendom tijdens de COVID-pandemie, of de recente Amerikaanse besparingen op mondiale gezondheidszorg. Lokale oplossingen hebben het moeilijk in een star internationaal systeem.”

Toch ziet ze hoopvolle signalen. “Meer landen nemen initiatief. Er is een beweging richting meer regionale onafhankelijkheid: meer geneesmiddelen lokaal produceren, en zelf beleid vormgeven.”

Faradiba beaamt. “In Indonesië moeten we meer zelf produceren, en meer samenwerken met buurlanden. Het gaat om minder afhankelijk worden en meer veerkracht opbouwen.”

Marleen’s nalatenschap verder dragen

Voor beide vrouwen betekent de beurs die genoemd is naar wijlen Prof. Marleen Boelaert enorm veel.
“Marleen was mijn mentor,” vertelt Ravinetto. “Ze was geen expert in geneesmiddelenbeleid, maar ze heeft me altijd gesteund toen ik die richting uitging. Ze zag dat het belangrijk was. Die aanmoediging motiveert me nog steeds.”

Faradiba vult aan: “We komen uit verschillende disciplines — Marleen was epidemiologe — maar we streven hetzelfde doel na: kwaliteitsvolle gezondheidszorg voor iedereen. Ik ben dankbaar dat deze beurs het mogelijk maakte om hier te zijn.”

Een groeiend vakgebied met nood aan stemmen

Beide vrouwen merken op dat farmaceutisch beleid nog een jong academisch domein is. “We zoeken nog onze plek op conferenties,” zegt Ravinetto. “Het groeit, maar het is nog geen standaardonderwerp. Er is meer onderzoek en debat nodig.”

En meer diversiteit. “Het is fijn om vrouwelijke leiders te zien in dit domein,” zegt Faradiba. “Mijn mentors zijn vrouwen, veel van de rolmodellen waar ik naar opkijk zijn vrouwen. Dat maakt een verschil.”

Wat brengt de toekomst?

“Ik wil alles wat ik hier leer meenemen naar huis,” zegt Faradiba. “Maar we moeten ook meer mensen opleiden. Ik ben maar één persoon. We hebben er veel nodig.”

Capaciteitsopbouw staat centraal. “We hebben meer lokale experts nodig die zowel de technische, economische als politieke kant van geneesmiddelenbeleid begrijpen,” zegt ze. “Niet alleen onderzoekers, maar ook mensen die kunnen samenwerken met overheden en gemeenschappen. Mensen die echt invloed kunnen uitoefenen op beleid.”

Voor Ravinetto is dat waar belangenbehartiging om draait. “Het gaat niet om activisme, wel om het inzetten van onderzoek, data en levensechte verhalen om het verschil te maken. Om te tonen waarom toegang tot geneesmiddelen ertoe doet en hoe we het kunnen realiseren.”

Terwijl ze afronden, blikt Faradiba terug op haar eerste week aan het ITG. “De inhoud is boeiend, maar ook de manier van lesgeven: het groepswerk, de casestudies. Dat zijn dingen die ik kan toepassen in mijn eigen lessen. Ik ben nu al aan het denken hoe ik dit ga doorgeven.”

Want uiteindelijk draait dit niet alleen om één persoon die een opleiding volgt. Het gaat om sterkere, eerlijkere systemen uitbouwen — stap voor stap, student na student, beurs na beurs.

Steun de volgende generatie vernieuwers in mondiale gezondheid

Met een gift aan het Marleen Boelaert-studiebeursfonds help je een beloftevolle student uit het Globale Zuiden om een internationale opleiding te volgen. Zo investeer je in lokale expertise en een eerlijke, wereldwijde gezondheidszorg.

Meer info

Spread the word! Deel dit artikel op