Tussen theekransjes en Taliban: dood en nieuw leven

Tussen theekransjes en Taliban: dood en nieuw leven

(20 november 2021)

Ondertussen ben ik al zo vaak teruggekomen naar Khost, dat ik soms bekenden tegen het lijf loop. Op mijn eerste dag terug in de materniteit, ben ik in de zaal patiënten aan het zien tot er een vrouw aan mijn hospitaaluniform trekt. Er volgt een woordenvloed waarvan ik alleen maar in het Pashtu "5 jaar geleden" kon verstaan. Na wat vertaalhulp van onze Afghaanse dokter Zia volgt het hele verhaal.

5 jaar geleden was ze hier in het ziekenhuis, zwanger en in arbeid van een tweeling. Blijkbaar had ik toen een echo gedaan van de baby's en gezegd dat alles goed zou komen. Uiteindelijk was ze ook vlot bevallen. Nu was ze weer zwanger, opnieuw van een tweeling. Ze had al weeën en vroeg of ik alsjeblieft nog eens een echo kon doen, dan was ze zeker dat alles weer goed zou komen. Ze had die ochtend al een echo gehad bij een collega waar alles normaal was, maar dit verzoek kon ik onmogelijk weigeren.

Intussen is ze vlot bevallen van baby nummer 5 en 6 en heeft ze na de bevalling contraceptie aanvaard. Gelukkig maar, zowel voor haar gezondheid als die van al haar kinderen, was het belangrijk dat ze niet te snel opnieuw zwanger zou worden. Ze ligt nu met haar 2 jongens in een bed te stralen.

In het bed naast haar ligt een andere moeder met een kleine baby van 1950 gram. In België zou ze in de couveuse belanden, maar omdat we hier momenteel 42 baby's hebben in 30 bedjes, worden de beste zo snel mogelijk permanent bij de moeder gelaten. Het kleine meisje is zo schattig, hoe ze op mijn vingers zuigt.

Haar moeder heeft net een keizersnede gekregen door het loskomen van de moederkoek, met veel bloedverlies. Dit kleine meisje van 1950 gram is baby nummer 10 in de familie, ze heeft 5 zussen en 3 broers in leven, eentje is gestorven.

De moeder mag zoals gebruikelijk hier niets beslissen over haar eigen lichaam. Toen de vrouw op de operatietafel belandde voor een dringende keizersnede (waarvoor een man nog moet tekenen dat hij akkoord is), zei ze heel duidelijk dat ze geen kinderen meer wilde, het was genoeg. Maar haar man was niet aanwezig. Een neef had haar naar het ziekenhuis gebracht en gezien de echtgenoot ook moet tekenen dat hij akkoord is, maar hij er niet was, konden we dat niet doen.

De moeder krijgt nu haar tweede eenheid bloed en alles gaat goed, gelukkig. Ze heeft een levensbedreigende complicatie gehad in zwangerschap nummer 10. We gaan haar uiteraard een implantaat of een spiraaltje voorstellen als anticonceptie, maar we kunnen alleen maar hopen dat de man akkoord gaat. Er gebeurt hier niets zonder toestemming van de man.

Gisteren hebben we een moeder verloren. De vrouw beviel thuis van haar tiende kind en kreeg nadien een hevige bloeding. Het kostte de familie twee uur om haar in het ziekenhuis te krijgen en toen ze aankwam had ze een hartstilstand.

We hebben haar 20 minuten gereanimeerd maar spijtig genoeg was er te veel hersenschade en heeft ze het niet overleefd. Het is hartverscheurend...

Moest ze bij ons bevallen zijn of moest ze gewoon 30 minuten eerder aangekomen zijn, zou deze ramp niet gebeurd zijn.

Iedereen is verdrietig wanneer we een zwangere vrouw verliezen, van de poetsvrouwen tot de dokters, ook omdat het niet vaak gebeurt. We hebben hier jaarlijks 20.000 bevallingen en het is ons vierde sterfgeval dit jaar, en alle sterfgevallen van dit jaar waren vrouwen die bijna dood waren toen ze in het ziekenhuis aankwamen en waar we nog geprobeerd hebben met bloed, medicatie en intensieve zorg, maar waar we helaas te laat waren...

Na het overlijden drink ik thee met veel te zoete koekjes met Zia en Weda, onze nationale dokters die ook wat van slag zijn. We praten over de situatie in Afghanistan nu. Onze dokters behoren zelf tot de kleine groep vrouwen die heeft kunnen studeren en die nu hun eigen mensen kunnen helpen, maar hun dochters moeten stoppen met school op 12-jarige leeftijd omdat de Taliban nog altijd de middelbare scholen voor meisjes gesloten houdt. Dit is wraakroepend. Ik hoor wel creatieve oplossingen, één van onze artsen betaalt stiekem privéonderwijs voor haar 13-jarige dochter, een andere heeft haar twee oudste dochters naar familie in Iran gestuurd waar ze nog wel naar school kunnen, maar de barrières voor meisjes zijn nu onoverbrugbaar in Khost.

Weda, een van onze artsen, zei ook dat ze zo graag komt werken. Ze voelt zich nuttig, op het werk ziet ze collega's en vroedvrouwen, ze heeft veel sociaal contact en buiten het werk zit een vrouw hier gewoon opgesloten thuis.

Met ons buitenlands team van 10 mensen en 7 nationaliteiten (Belgisch, Frans, Congolees, Rwandees, Australisch, Sierra Leoons en Noors) praten we ook over wat de toekomst gaat brengen. De optimisten onder ons denken dat de Taliban wel over 1-2 jaar zullen inzien dat er echt wel grote nood is aan gekwalificeerd vrouwelijk personeel en dat het compleet dom is om meisjes onderwijs te ontzeggen. De pessimisten onder ons denken dat we vertrokken zijn voor 20 jaar ellende; de grootste vrouwenonderdrukking ter wereld...

Ik hoop dat de optimisten gelijk krijgen.

We zullen zien de komende jaren... Naast de zorg voor 20.000 patiënten per jaar en hun baby's is het voor mij het belangrijkste dat we hier driehonderd Afghaanse vrouwen een baan en een salaris geven. Kleine stapjes naar vrouwenemancipatie 😊

We zullen zien de komende jaren...

 Séverine