"Deze kaart toont wat ik weet": de kracht van het in kaart brengen van de maternale gezondheidszorg in Lubumbashi

Buigend over op A0-formaat gedrukte kaarten voerden meer dan 80 belanghebbenden en vertegenwoordigers van de elf gezondheidszorgzones van Lubumbashi levendige discussies. Handen zweefden boven de kaarten - ze wezen gezondheidsvoorzieningen aan, hertekenden grenzen en krabbelden suggesties op plakbriefjes. Ze konden gemakkelijk controleren of de kaarten correct waren, legt ruimtelijk epidemioloog en onderzoeker dr. Peter Macharia van het ITG uit: "Omdat ze hun gebieden door en door kennen".

In een stedelijke context zoals die van Lubumbashi kan de afstand tussen de woonplaats van de vrouw en de zorginstellingen relatief klein zijn. Toch krijgen veel zwangere vrouwen niet de zorg die ze nodig hebben, wat een negatieve invloed heeft op hun gezondheid en die van hun baby's. Het vierjarige UrbanMat-project, een samenwerking tussen het ITG en de École de Santé Publique van de Université de Lubumbashi (ESP/UNILU), probeert dit probleem beter te begrijpen. Onder leiding van prof. Abel Ntambue heeft een team van drie ESP/UNILU-onderzoekers en 25 gegevensverzamelaars vier maanden lang de bijna 1.000 voorzieningen voor kraamzorg in Lubumbashi opgespoord. Op basis van de informatie en de GPS-locaties die het team verzamelde, maakte Peter kaarten voor elk van de elf gezondheidszones in de stad.

Als de kennis van de betrokkenen niet wordt geïntegreerd, zullen de kaarten niet worden gebruikt. Tijdens een bezoek aan een van de kantoren van de gezondheidszones vond Peter een oude kaart die jaren geleden was gemaakt. Toen hij vroeg of ze die gebruikten, zei het personeel nee - de kaart was verouderd en daarom niet bruikbaar. "Als ze geen inspraak hebben in het maken of bijwerken van kaarten, verstoffen ze gewoon in de hoek." In de loop der tijd worden er nieuwe zorginstellingen geopend, andere gesloten en kunnen administratieve indelingen verschuiven. Om de kaarten accuraat te houden is er dus een voortdurende inspanning nodig, wat waarschijnlijk niet zal gebeuren zonder betrokkenheid van de lokale gemeenschap.

Als Peter terugblikt op de workshop met de belanghebbenden, is hij hoopvol dat deze kaarten geen stof zullen verzamelen: "Ik denk dat ze zich betrokken voelden en het gevoel hebben dat ze een bijdrage leveren". Terug op kantoor liggen de aantekeningen en plakbriefjes op Peters bureau. Op basis van de verzamelde input werkt hij nu de kaarten bij. Lachend zegt hij: "Ik heb nog veel werk te doen op basis van de wijzigingen die ze willen zien!"