Mpox-gevallen bijna verviervoudigd in 14 jaar

Het aantal mpox-gevallen is in de afgelopen 14 jaar bijna verviervoudigd in de Democratische Republiek Congo (DRC). Vooral kinderen jonger dan vijf lopen een groot risico. Ook de bevolking op het platteland wordt extra zwaar getroffen. Uit een analyse van het ITG en het Nationaal Instituut voor Biomedisch Onderzoek (INRB) in de DRC, gepubliceerd in The Lancet, blijkt dat het virus zich steeds verder verspreidt en dat de manier waarop blijft veranderen.
Headerfoto, van links naar rechts: Eugene Bangwen (ITG), Yves Mujula Kanundey (INRB), Elise De Vos (ITG), Bob Herady, and Christophe Van Dijk (ITG)

Tussen 2010 en 2023 werden in de DRC bijna 61.000 verdachte mpox-gevallen en ruim 1.800 verdachte sterfgevallen gemeld. Personen in afgelegen gebieden hebben veel meer te maken met mpox dan stedelingen. Vooral kinderen jonger dan vijf jaar zijn slachtoffer.
Een belangrijke oorzaak voor de toename van het aantal mpox-gevallen is de stopzetting van de pokkenvaccinatie in de jaren 80. Dit vaccin bood kruisbescherming tegen mpox. Sinds de vaccinatie werd stopgezet, is de weerstand tegen het virus flink afgenomen. Vanaf 2010 begon het aantal gevallen toe te nemen.
In 2021 was er een scherpe daling van het aantal gemelde gevallen. Dit werd waarschijnlijk veroorzaakt door minder ziektesurveillance tijdens de COVID-19-pandemie. In 2022 en 2023 nam het aantal gevallen weer fors toe. Deze aanhoudende stijging leidde tot het ontstaan van de nieuwe Clade Ib-variant in 2024, die zich snel verspreidde in de DRC en omliggende landen. Daardoor verklaarde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) mpox tot een noodsituatie van internationaal belang op het gebied van de volksgezondheid.

Waarom we het totaalplaatje missen
Het blijft een uitdaging om een compleet beeld te krijgen van de werkelijke omvang van de mpox-uitbraak. Veel gevallen blijven onopgemerkt omdat mensen in afgelegen gebieden niet altijd medische hulp zoeken. Daarnaast herkennen gezondheidswerkers het virus vaak niet door gebrek aan training. Slechte wegen en communicatie maken het bovendien moeilijk om gegevens te verzamelen.
Wat drijft de verspreiding?
Hoewel de precieze oorzaken van de ziekte nog niet volledig bekend zijn, dragen verschillende factoren bij aan de verspreiding van mpox. Ten eerste komen mensen door ontbossing en het verlies van biodiversiteit vaker in contact met dieren die het virus dragen. In 2023 werden meer dan 6.000 gevallen gemeld in de bosrijke provincie Equateur, waar momenteel een grote uitbraak gaande is. Ten tweede zien de onderzoekers naast overdracht van dier op mens, steeds meer mens-op-mensbesmettingen, ook via seksueel contact. Tot slot verspreidt het virus zich door gewapende conflicten en migratie naar nieuwe gebieden.
Wereldwijde wake-up call
Deze bevindingen benadrukken de dringende noodzaak van verbeterde ziektesurveillance, vaccinaties en volksgezondheidsinterventies. Het is nodig om de gezondheidszorg te versterken, zorgverleners beter op te leiden en aandacht te geven aan de biodiversiteit.
Spread the word! Deel dit artikel op